Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

"ΤΟ ΧΩΡΙΟΝ ΤΩΝ ΨΩΡΑΡΑΙΩΝ"





Η παλαιότερη αναφορά στο "χωρίον των Ψωραραίων" ( Ψωραροί ) γίνεται σε συμβόλαιο που συνάπτεται στις 10 Αυγούστου του 1497 ανάμεσα στα αδέλφια Νικόλαο και Αντώνιο Καρύδη, τους επονομαζόμενους Άγγελους.
Ωστόσο, το 1471 η Βενετία απονέμει τμήμα της "baroniam Psorarce" στη Λουδοβίκα, χήρα του Ιερώνυμου Μπραγκαντίνο (Bragadin). Η βαρωνία αυτή είχε απονεμηθεί σε άγνωστο χρόνο στον παππού της Λουδοβίκας, Colla de Gottis (+1437), του οποίου μοναδική κληρονόμος ήταν η κόρη του Ντιάνα, μητέρα της Λουδοβίκας και σύζυγος του βενετού Stefano Capello. Από διάφορες πηγές πληροφορούμαστε ότι οι γαίες της βαρωνίας εκτείνονταν γύρω και από τα γειτονικά χωριά των Καστελλάνων και των Κουραμάδων. Η παλαιότερη ωστόσο μαρτυρία για την ύπαρξη του φέουδου ή μπαρωνίας Psorarci γίνεται σε έγγραφο του έτους 1381, όπου αναφέρεται ο "papa Nicolaus Cacarida protogerus et baiulus Psorarci de baiulatione de Medio".

Η ύπαρξη βαρωνικών αναγραφών και τοπωνυμίων, επιβεβαιώνουν την παρουσία των οικογενειών που κληρονόμησαν τη βαρωνία αυτή.
Το χαρακτηριστικότερο τοπωνύμιο είναι "τα Μπαρνουκά" (= τα βαρωνικά κτήματα - 1552) δίπλα στο ναό του αγίου Προκοπίου. Εκεί κοντά βρισκόταν και το αμπέλι του Μπρεγαδή (Bragadin - 1512). Λίγο παρακάτω συναντάμε τα τοπωνύμια "στου Καπέλα" (Capello - 1512) και "στη Ντάρδεση" (Ioanis Dardesi - 1571). Το 1588 ο ελαιόκαρπος κτημάτων στις περιοχές "Κόντράκια", "Άη-Γιωργιού", "Γονές", "Γρίλη" ήταν δεσμευμένος να αλεστεί στο λουτρουβιό του Μπρεγαδή (Bragadin) που βρίσκονταν στο χωριό.

Το όνομα των φέουδων ή μπαρωνιών της Κέρκυρας συνήθως μαρτυρεί τον παλαιότερο κάτοχό τους. Αν λοιπόν θεωρήσουμε πως το όνομα κάποιου ανθρώπου συνδέεται με το χωριό, αυτό πρέπει να το αναζητήσουμε στο όνομα Psorarci. Δεν γνωρίζουμε τίποτε για το πρόσωπο αυτό, παρά μόνον την ελληνικότητα της καταγωγής του. Το σύμπλεγμα Ps αντιστοιχεί στο ελληνικό γράμμα Ψ, το οποίο χρησιμοποιείται και ως αρκτικό για τα κύρια ονόματα. Τούτο όμως, δεν συμβαίνει και με τα αλφάβητα των λατινογενών γλωσσών, όπου τέτοιο γράμμα δεν υπάρχει και κατά συνέπεια δεν ξεκινά κάποιο κύριο όνομα. Η καταγωγή του μαρτυρεί ταυτόχρονα και το χρόνο απόκτησης των δικαιωμάτων. Γνωρίζουμε ότι οι Φράγκοι κυρίαρχοι του νησιού (Ανδηγαυοί, Βενεοί) απέσπασαν τις ήδη υπάρχουσες πρόνοιες (βαρωνίες) από τους Έλληνες και τα απένειμαν σε Φράγκους. Συνεπώς, ο Psorarci μπορούσε να είχε αποκτήσει κάποια πρόνοια είτε πριν τη έλευση των Φράγκων στο νησί (1204), είτε από τους Έλληνες Δεσπότες της Ηπείρου (μεταξύ 1214-1267). Οι τελευταίοι γνωρίζουμε ότι απένειμαν διάφορα προνόμια στους Έλληνες του νησιού, μεταξύ των οποίων στους 33 ιερείς της εξοχής. Σ' αυτούς συγκαταλέγονται οι Κωνσταντίνος Καρύδης, Νικόλαος, Μιχαήλ, Κωνσταντίνος και Ανδριανός Μάμαλος, καθώς και ο κληρονόμος αυτών Γεώργιος Λιγνός. Τα επώνυμα αυτά απαντούν σε μεγάλο πληθυσμό στο χωριό, όπου από το 16ο αι. μαρτυρείται η ύπαρξη των σχετικών γειτονιών: "Καρ(υ)δάτικα" και "Μαμαλάτικα" και ανάμεσά τους "Λιγνάτικα" (Φατουμάτικα). Χαρακτηριστικό δε, είναι ότι οι δύο αδελφοίΑντώνιος και Νικόλαος Καρύδης, που απαντώνται στο έγγραφο του 1497 φέρουν το προσωνύμιο "Άγγελοι", το προσωνύμιο της δυναστείας των Αγγέλων-Κομνηνών, Δεσποτών της Ηπείρου, που απένειμαν τα παραπάνω προνόμια.